Op 6 oktober werd onder de voortreffelijke leiding van Lennart Booij door acht kandidaat kamerleden gedebatteerd over onderwijs. Het ging over wel of niet bezuinigen, kansenongelijkheid, vroege selectie en de brede brugklas, huisvesting, klassengrootte, inclusief onderwijs en social media.

Het was een keurig gesprek met ruimte om elkaar te overtuigen. Een aantal keren hadden debaters de aandrang om op te schuiven naar het andere kamp. Er moest op basis van een stelling gekozen worden voor of tegen. Daarna discussie. Als straks na de verkiezingen op deze manier de coalitie onderhandelingen gaan, dan geeft dat hoop voor de toekomst. 

Als je Martin Oostenbrink hoorde discussiëren denk je vast niet direct aan een vertegenwoordiger van BBB. Luisterde en kwam niet met standaard partijpraatjes. André Poortman van het CDA vertelde dat hij ter voorbereiding van het debat ‘De crisis in het onderwijs’ van Hannah Arendt had gelezen. Hij had van haar geleerd dat een probleem een ramp wordt als je die met vooroordelen tegemoet treedt. Jammer dat hij zelf direct in die val viel in het debat over mobieltjes en sociale media met zijn opmerking: ‘AI is een potentiële ramp’. Ik geef hem en de andere debaters, graag de tip om de podcast ’t AI-Tussenuurtje van Tom Naberink en Marcel Mutsaards te beluisteren. 

De meest verstandige bijdrage over mobieltjes en sociale media kwam van de inleider van het thema: Thijmen Widlak, voorzitter van LAKS. ‘Dat jullie ons willen beschermen voor Big Tech is prachtig, maar realiseer je dat ons leven voor een groot deel online plaatsvindt. Stoot nieuwe media en AI niet van ons af, maar leer ons er mee omgaan’, was de oproep van Thijmen. ‘Denken jullie nu echt dat je ons beschermt met een totaalverbod?’ Thijmen hield de debaters indringend voor dat zo’n totaalverbod de positie van jongeren op een internationale arbeidsmarkt ernstig benadeeld. En wat zijn de consequenties voor de tijd buiten school? Onze economie en hele samenleving raakt doordesemd van AI. Zorg er daarom voor dat de jonge generatie vanaf het begin deze ontwikkeling meemaakt. Misschien moeten juist jongeren nog heel wat leraren bij de hand nemen om de nieuwe technologie allemaal te begrijpen. 

Bij alle stellingen toonde Marjolein Moorman zich superieur op de inhoud. Een aanwinst voor het onderwijsbeleid voor de komende periode. Ilana Roderkerk stond het meeste in een verkiezingsstand. Snel vertellen wat ze allemaal had bereikt in de Tweede Kamer en dat haar partij heel veel geld in het onderwijs wil stoppen. 

De voorzitter van de VO-Raad Henk Hagoort mocht de stelling over huisvesting inleiden. Dat deed hij indringend met een prijskaartje van 1,4 miljard dat er de komende jaren jaarlijks bij moet. Het leverde hem nog geen concrete toezeggingen op. 

Over inclusief onderwijs waren partijen het aardig eens. Volledig inclusief zal het onderwijs in 2035 niet zijn. Personele- en huisvestingsproblemen zijn te groot om binnen 10 jaar opgelost te krijgen. En er zullen altijd kinderen zijn die niet in het reguliere onderwijs terecht kunnen. Er zal dus altijd een deel speciaal onderwijs overblijven.

VVD’er Martin de Beer stond vaak aan het tafeltje ‘tegen’. Hij vertegenwoordigde een echt klassiek VVD geluid. Geen grote veranderingen. Wil een school een brede brugklas dan kunnen ze dat zelf regelen. Geen regelgeving hierover uit Den Haag. Bezuinigingen kunnen niet worden uitgesloten. En het onderwijs moet de economie dienen.

In het debat werden veel onderwerpen besproken die zich leende voor standpunten voor of tegen. Daardoor kwamen veel onderwerpen waar het onderwijs mee worstelt niet aan de orde. Wat is de bedoeling van onderwijs? Is het leerstofjaarklassensysteem nog wel passend in deze tijd? Waarom zit de huisvesting van scholen nog steeds bij gemeenten, terwijl scholengroepen in meerdere gemeenten tegelijk zitten? Moet er meer ruimte komen voor persoonlijke leerroutes? Geven we niet teveel toetsen? Wat hebben we te bieden aan  thuiszitters, uitzitters (leerlingen die school saai en betekenisloos vinden) en leerlingen die sneller willen? Zou een zorgvuldig portfolio niet beter zijn dan centrale examens? 

Er valt nog veel te bespreken.

Michiel Verbeek