Ik werd dinsdag 4 februari hartelijk ontvangen door Erik Wijnveen, conrector van KWC Agora in Culemborg. KWC is één school, maar met een breed aanbod: praktijkschool, vmbo k/b/tl, havo, vwo, gymnasium en Agora. En ze hebben een Agora Basics, of te wel een Agora basisschool.

Mijn tweedaags bezoek was op de KWC Agora voor voortgezet onderwijs met 266 leerlingen. Deze afdeling is inmiddels 6 jaar een vast onderdeel van KWC.

Agora zit in het gebouw aan de Beethovenlaan in Culemborg verdeeld over twee plekken. Bij de indeling van alle verschillende schooltypes moest vanwege groei extra ruimte voor Agora verderop in het gebouw worden gevonden. Tussen de Agora delen zitten praktijkruimten voor natuurkunde en scheikunde. Die waren niet eenvoudig ergens anders naar toe te verhuizen. Daarom twee plekken. 

Agora is bij het nieuwste deel gestart met een grote open ruimte, maar daar zijn ze van teruggekomen op verzoek van leerlingen en hebben meer afgescheiden plekken gecreëerd. De werkplekken op Agora worden door leerlingen zelf ingevuld. De eerste challenge (leervraag) voor nieuwe leerlingen is een eigen plek maken van 1,20 x 0,6 meter.

Dinsdag is op Agora voor leerlingen een korte dag. Komend uit Groningen was ik niet op tijd aanwezig voor de dagstart, maar ik ben wel aangekondigd tijdens de dagstart. Dat was fijn. Dan hoefde ik niet iedere keer te vertellen waarom ik op Agora was. 

Mijn eerste gesprek was met een groepje hele vrolijke leerlingen uit dezelfde coachgroep (Perle, Coco, Guy, Elin en Lieve), die heel openhartig vertelden over hun struggles die ze hebben gehad op het reguliere onderwijs met thuiszitten tot gevolg. Een meisje vertelde met een open vrolijk gezicht dat ze drie jaar thuis heeft gezeten en nu heel goed ging. Op Agora is ze helemaal  opgebloeid. Ze heeft alle ruimte gekregen om sociaal emotioneel aan te sterken. Een andere leerling had een jaar thuisgezeten en vertelde dat voor haar Agora echt de redding was. Hier kun je jezelf zijn. Hier wordt niet raar opgekeken als je een beetje anders bent dan het gemiddelde. Het clubje van verschillende leeftijden zat gemoedelijk in een lekkere bank en vertelde honderduit. 

Mooi om te zien hoe een leerling die net van de basisschool komt soepel omgaat met leerlingen die eerst een of meerdere jaren op het reguliere onderwijs of thuis hebben gezeten. Vragend over wensen en dromen werd spontaan studeren aan de New York University en daarna bij de recherche in Nederland werken en studeren in Polen genoemd. Agora, een Poolse vriendin en mooie ervaringen met mensen in Polen heeft hem na een hele lastige periode mooie nieuwe perspectieven opgeleverd. Jezelf zijn en veilig voelen als je afwijkt van het gemiddelde werd bevestigd door een van de drie jonge jongens die van de basisschool naar Agora zijn gekomen. Mijn hersenen werken een beetje anders, vertelde hij spontaan. Op een reguliere school zou dat onherroepelijk problemen opleveren. Hier niet. 

Challenges

Bij leerlingen die een vmbo diploma willen halen krijgen gedurende twee jaar in de onderbouw challenges. Leerlingen die voor een havo of vwo diploma opgaan krijgen drie jaar challenges. Een challenge is een leertraject op basis van een eigen leervraag. Motivatie en nieuwsgierigheid worden op deze wijze aangeboord. De challenge wordt uitgebreid besproken met de eigen coach. Die bespreekt met de leerling het doel en samen worden de elementen van het proces besproken en de oplevering van het  eindresultaat. Tijdens het proces zal de coach ondersteunen, begeleiden, uitdagen, andere perspectieven inbrengen, zorgdragen dat kerndoelen verwerkt zijn en soms stuurt hij of zij. Is een challenge afgerond wordt er weer een nieuwe opgestart. De coach zal bewaken dat de leerling challenges kiest uit de vijf werelden van Agora: de maatschappelijke-, de wetenschappelijke-, de sociaal-ethische, de kunstzinnige en de spirituele wereld. Een challenge kan op allerlei manieren worden afgerond. Met een tekening, een presentatie, een voorstelling, een filmpje of nog heel anders. Ik heb deze twee dagen een interessante hoeveelheid kleine en grote challenges langs horen komen:

1. Ontwikkelen van talen 
2. Een boek schrijven over A-sexualiteit
3. Dierenarts stage
4. De geschiedenis van vliegtuigen 
5. Muziek theorie en produceren 
6. Treinen 
7. Drums maken
8. Inlekken van een boot tegengaan 
9. Tafeltennis
10. Jam maken 
11. Alle landen en vlaggen 
12. Barcelona en de Sagrada Familia 
13. Custimizen (op maat maken) van T-shirts en andere reclame artikelen    
14. Een poster van foto’s en een poster met een verlichte tekst
15. De Schoolkrant
16. Een hele lange elektrische step
17. Diabolo moves
18. Het menselijk lichaam uitpluizen. Meegeweest naar het ziekenhuis waar vader fysiotherapeut is. 
19. Penalties schieten tegen keepers van voetbalclubs in de Tweede en derde divisie
20. Een Dungeons & Dragons spel maken, maar dan beter. 
21. Kaart van de 16de eeuw
22. Verschillende manieren om driehoeken te maken
23. Een 3D animatie
24. Digitaal tekenen van het menselijk lichaam
25. Een hoed maken
26. Een Suikerraket maken
27. Strategie spellen maken
28. Kapotte 3D printer uit elkaar halen en weer in elkaar zetten.
29. Pottenbakken
30. Schaken
31. Onderneming starten
32. Lego
33. Programmeren
34. Origami’s

Nog meer verhalen

Meisje heeft 3 jaar regulier gedaan en is overgestapt op Agora. Paste beter bij haar. Zij heeft veel zelfdiscipline en is heel geordend. Kan nu op eigen tempo werken aan haar examen. 

Björn wordt heel blij als hij naar het restaurant gaat met een bijna Michelin ster van zijn oom. Wil iets dan met hospitality doen. Ervaart als probleem dat hij zichzelf niet op gang weet te krijgen. Laila naast hem was juist iemand die heel goed het eigen leerpad kon uitstippelen. Vertelde over haar mooie challenges. En herinnerde Björn nog even aan zijn prachtige challenge van de lange elektrische step. Een werk van Laila hangt aan de muur in hun coachgroep. De letters op de onderstaande poster kunnen verlicht worden. 

We kwamen te spreken over AI (Artificiële Intelligentie). Beide waren een beetje bang voor de toekomst van AI. Ze verwachten er niet veel goeds van. Het mag hier wel stoppen, vond Laila. Thomas had geen moeite met AI. Hij is na 3 jaar regulier naar Agora gekomen. Hij heeft nauwelijks challenges gedaan. Is volop bezig met vakken met een duidelijk doel: arts worden. 

Nora had aanvankelijk moeite met de vraag: ‘wat moet ik doen?’ Daar kwam ze snel achter. De oplevering van een challenge gaf haar een onoverwinnelijk gevoel.

Verhalen uit de gemeenschappelijke ruimte

De coachruimten komen uit op de gemeenschappelijke ruimte. Daar zaten regelmatig leerlingen. Soms serious te werken, soms even te pauzeren. Aart en Pepijn zaten samen lekker onderuitgezakt op de bank met laptap op schoot. Zaten een filmpje te kijken over vliegtuig design. Aart speelt piano en gitaar. Wil iets in de muziek doen. Produceren. Pepijn weet het nog niet. In de loop van het gesprek gingen ze steeds meer rechtop zitten. Pepijn heeft een jaar niks gedaan, behalve veel spelletjes en gym. Ik sprak met ze over wat een goede coach is. Vanuit het gegeven van het moeilijk ‘aangaan’ antwoordde Pepijn: iemand die je aan het werk zet. Al pratend kwamen we uit op een  balans tussen vrijheid en aansturing.

Aart ging vooral gedragsmatig niet goed op regulier. Leraar vroeg op een gegeven moment ten overstaan van alle leerlingen: wanneer ga jij naar een andere school? Dat was voor hem een duidelijke reden om weg te gaan. Hij wil iets met muziek. Denkt aan de HKU Muziek & Technologie of de Herman Brood Academie. Pepijn is wel geïnteresseerd in computers en dingen op het water. Denkt aan BIM (Business IT en Management).

Jonah en Mats zaten allebei achter een laptap op een bankje in de gemeenschappelijke ruimte. Ze houden allebei van voetbal. Doen vakken voor het examen vmbo. Jonah denkt na over de Defensieschool, media en sport. 

Yani hielp Damir met wiskunde. Wat is een goede coach? iemand die je echt ziet staan. Regelt dingen voor je, maar weet ook goed jou dingen zelf te laten doen. Helpen wanneer het nodig is, maar zoveel mogelijk zelf doen. Even mijn interpretatie van het werk van een coach getoets: de coach ondersteunt, begeleidt, daagt uit, wijst op andere perspectieven en stuurt soms. Dat klopt! Damir wil timmerman worden. Yani zit in groep 2, maar was ook al bezig met examenstof. Dat kan dus op Agora. Damir vertelde dat hij als challenge een Suikerraket had gemaakt. Yani legde even haarfijn uit wat voor scheikundige en natuurkundige elementen er in deze challenge zaten. Ik legde ze voor: zou het niet veel fijner zijn als er geen examens meer zijn, maar alleen challenges en dat je met een portfolio van challenges toegang krijgt op een vervolgopleiding. Er werd even diep nagedacht. Dit is een diep gekoesterde wens van veel coaches, maar Yani vond examens best goed. Laat er maar een goede balans zijn tussen challenges en vakken/examens. 

Leonard, Hugo, Dani en Xepp waren met een spel bezig onder gitaarbegeleiding van Dani. Op Agora heb je je eigen leerpad. Dat betekent ook zelf inrichten van je tijd voor challenges en vakken. Rekening houdend met de afspraken die je met je coach hebt gemaakt over de tijdsplanning, oplevering van tussenproducten en het eindproduct. Dani heeft zijn zinnen gezet op de HKU Muziek & Technologie in Utrecht voor muziek maken en produceren. Xepp gaat voor bewegingswetenschappen. Leonard wil autodesigner worden en wereldkampioen karten. Hij kon goed uitleggen waarom hij zo enthousiast is over de modellen van Hyundai. Hugo weet het nog niet zo goed. Voelt wel iets voor wonen en werken in de Verenigde Staten. 

Imme

Na de dagstart op woensdag hoorde ik Imme verscholen achter zijn werkplek lekker gitaar spelen. Weer een van die leerlingen die vervolgens uitgebreid zonder schroom vertelde over wat hij aan het doen is, over zijn moeizame verleden en dromen voor de toekomst. Moest van ver komen. Heeft twee jaar een beetje aangerotzooid in het leven met trein reizen door Nederland met een stel vrienden. Op een gegeven moment is dat niet bevredigend. Vrienden pakte hun leven weer op, gingen studeren of werken. Imme is op Agora opgebloeid tot een duidelijke keuze voor muziek maken en produceren. Zijn gitaarspel deed mij onmiddellijk denken aan Andy McKee. Liet hem wat van McKee horen. Hij kende het niet, maar vond het heel mooi. Hij wil zich helemaal inzetten voor een overgangsbewijs van 3 naar 4 havo om naar de Herman Brood Academie te kunnen. Hij liet mij onmiddellijk een paar opnames van hemzelf horen. Erg mooi. Hij is een selfmade muzikant. Op de Herman Brood Academie hoopt hij begeleiding en sturing te krijgen om veel beter te worden. Op het prikbord hangt een papier met wat hij moet doen voor de toelating op de Herman Brood Academie. Imme vroeg mij of ik zelf op een Agora had willen zitten. Mijn antwoord was zonder schroom: Ja. Imme wil graag op het podium staan en z’n kunsten laten horen. Even luisteren:

https://youtube.com/shorts/PwwndmhBo28?feature=share

Probleem met regulier onderwijs

Op Agora zitten veel leerlingen die direct na de basisschool naar Agora komen, maar ook veel die eerst op regulier onderwijs hebben gezeten. Via open dagen komen ze op het pad van Agora, maar ook veel via via. Leerlingen die op regulier zijn begonnen en zijn overgestapt hadden veel moeite met vakken die je niet nodig hebt voor je examen en een  groot deel kon zich gedragsmatig niet goed voegen in de eisen van veel stilzitten en luisteren naar een docent. En het juk van de vele toetsen en huiswerk.

Als je in het regulier onderwijs een voorsprong hebt bij bepaalde vakken, moet je toch in het gareel. Op Agora heb je geen last van het leerstofjaarklassensysteem en kun je door met dat vak. Leerlingen gaven ook aan dat er veel meer manieren zijn om kennis op te doen. Bijvoorbeeld filmpjes op YouTube of via AI. Aart liet spontaan zien wat hij allemaal had opgezocht op Chat GTP. Agora heeft de sneltreinmethode wiskunde. Daarmee kan een achterstand bij wiskunde snel ingehaald worden. Een leerling vertelde dat ze op die manier heel veel tijd heeft bespaard. Ben je gemotiveerd voor een vak dan gaat het leren veel sneller!  

Fijn op Agora

Als je de Agora ruimten binnengaat, voel je direct een fijne ontspannen sfeer. De groepsruimten hebben een heel ander aangezicht dan het klassieke klaslokaal met tafeltjes en stoelen in een busopstelling met de tafel van de docent aan de kop. Zie hier nog een paar ruimtes op Agora:

De groepsruimten komen uit op een gemeenschappelijke ruimte waar leerlingen ook werken, maar waar ook een spelletje gespeeld wordt. Er wordt op veel plekken geschaakt, maar ook andere spellen gedaan. Meerdere keren stond of zat een leerling lekker gitaar te spelen bij een tafel waar een spelletje werd gespeeld. Ik heb deze twee dagen zeker vier gitaristen gezien. 

Leerlingen kunnen gebruik maken van Mr.Chadd voor vragen over de te leren stof. Het is  een chatfunctie met studenten en universitaire docenten. Een initiatief uit Groningen. Dat zal heel binnenkort makkelijk vervangen kunnen worden door AI. 

Leerlingen zijn enthousiast over de sportlessen. Er wordt gewerkt in niveaugroepen. De fanatieke goede sporters worden niet geremd door leerlingen die sport eigenlijk niks aan vinden. En leerlingen die wel lekker willen bewegen, maar niet idioot fanatiek zijn, komen ook volledig aan hun trekken. 

Pesten komt niet voor op Agora. Er heerst een duidelijk groepsgevoel. Een leerling zei wel dat Agora moet oppassen dat het niet te groot wordt. Dan is de kans groot dat er kleine groepjes ontstaan die makkelijk tegenover elkaar kunnen komen te staan. 

De Agorianen zijn niet erg populair bij andere KWC leerlingen. Die vinden Agora vaak stom en dus de leerlingen ook. De beeldvorming van ‘ze doen er niets’ is behoorlijk halsstarrig.

In de bovenbouw zijn challenges vervangen door vakken voor het examen. Leerlingen kunnen de examenvakken verdelen over twee jaar of over drie jaar. Ze doen dan gewoon mee aan het reguliere examen in de grote gymzaal. 

Wensen en ideeën van leerlingen

In de vele gesprekken kwamen ook een aantal wensen en ideeën van leerlingen aan de orde. Meer aandacht voor wat ik zou willen noemen levenslessen. Meer van de wereld leren kennen. Dingen waar je straks als jongere tegenaan loopt, zoals belasting aangifte. En wat je kan verwachten als je op kamers gaat wonen? Sommigen krijgen levenslessen van huis uit mee, maar ook velen niet. Kan school daar niet iets in doen?  

Op het KWC is er een mobieltjes verbod in de klas/werkruimte. Daar moest Agora zich aan conformeren. Als het gebruik van het mobieltje voor de les nodig is, wordt die natuurlijk gebruikt. Een van de leerlingen zou wel een schermvrije (mobiel, maar ook laptop) dag willen hebben. Dan leren we ook weer een beetje hoe het leven zonder scherm is. Misschien levert dat op iets minder schermlijken op en vooral wat meer bewustwording en meer verantwoord schermgebruik.

Ik ben veel leerlingen tegengekomen die met vakken voor het examen bezig zijn. Velen van hen zouden het een goede zaak vinden als in de onderbouw naast de challenges Wiskunde en Nederlands als verplichte vakken worden opgenomen. Vooral bij wiskunde merkten ze dat je het bijhouden van kennis door oefening mist. 

Leren leren is een vaardigheid. Daar zou meer systematisch aandacht aan kunnen worden besteed. Coaches zouden wel af willen van het juk van de examens. Dan zou de hele opleiding ingevuld kunnen worden met challenges. Maar zolang dat niet het geval is, kunnen misschien examenvereisten nog meer in challenges worden verwerkt?

Een van de coaches heeft jaren bij een consultancy bedrijf gewerkt. Hij heeft veel leiderschapstrainingen gegeven. Zo’n leiderschapstraject zou ook prima aan leerlingen kunnen worden aangeboden.

Dagstart

Agora kent een strakke structuur van ’s morgens een dagstart, een blok voor challenges, inspiratiesessies, vakken of gym, lunchpauze en half uur stiltemoment en ’s middags weer een blok challenges, inspiratiesessies, vakken of gym. De dag wordt beëindigd met een gezamenlijke dagsluiting. Ik heb in het stiltemoment in het boekje ‘Het Agoramodel’ van René Gudde gelezen. 

In de ene groep is op woensdag en vrijdag een dagstart naar keuze. Er was deze keer een dagstart over AI. Ik ben momenteel erg bezig met de mogelijkheden van AI voor het onderwijs. Ik heb op veel plekken de podcast ‘AI Tussendoortje’ gepromoot. Een podcast van de docenten Tom Naberink en Marcel Mutsaarts die niet alleen spreken over AI, maar veel AI uitproberen in de klas. Met de komst van de AI Tutor heeft iedere leerling straks 24/7 een absolute topkennisbron bij de hand. Met de AI Tutor kun je ook sparren. Stel je hebt een wiskunde som gemaakt. En stel dat er fouten in zitten, dan kan de AI Tutor precies aangeven waar de fouten zitten en kan je helpen om de redeneerstapjes te volgen. Is het nog niet duidelijk, dan is de AI Tutor onvermoeibaar in het opnieuw uitleggen op verschillende manieren. Huiswerk maken in het reguliere onderwijs is verleden tijd. De opdracht haal je door Chat GTP en klaar ben je. Tom Naberink heeft een master scriptie geschreven met Chat GTP in een weekeinde. Werd beoordeeld met een 8. Naberink en Mutsaarts hebben twee interessante websites: www.aivoorleerlingen.nl en www.aivoordocenten.nl. Aanraders!  

Coach Peter verzorgde de dagstart over AI. Hij liet een filmpje zien van het interview van Art Rooyakkers met Alexander Klöpping bij BNR. Gesprek over banen die verloren gaan. Peter vertelde over een bevriende radioloog die verwacht dat over 2 tot 5 jaar het aantal radiologen fors verminderd is. AI kan scans beter beoordelen.

Coaches

Coaches hebben een groep van maximaal 20 leerlingen. Daardoor kunnen ze een hechte band opbouwen met iedere individuele leerling. Ze kennen hun leerlingen door en door en ze staan in dienst van de ontwikkeling van de individuele leerling. Leerlingen kunnen kiezen voor een bepaalde coach. De wensen ten aanzien van je coach kunnen ook in de loop van de tijd veranderen.

De coaches starten om 8.00 uur, leerlingen komen om 9.00 uur. Deze woensdag bracht 1 coach een kwestie in. Daarna volgde een rondje ‘roddelen’ door de andere 4 coaches. Zij bespreken de casus en de mogelijke adviezen aan de inbrenger. Het resultaat werd vervolgens teruggegeven aan de inbrenger. Een leerling komt na longcovid weer terug op school. De inbrenger twijfelde over de juiste aanpak voor haar bij de dagstart. Het leverde een mooi en behulpzaam gesprek op met waardevolle tips voor de inbrenger.

Dinsdag is een halve dag op Agora Culemborg. Dat wil zeggen voor de leerlingen. De docenten hebben de dinsdagmiddag diverse besprekingen met elkaar. Er is veel aandacht op Agora voor de gezamenlijkheid en de individuele ontwikkeling van iedere coach. Een groepje ging aan de slag met een gefilmd coachgesprek van een van de collega’s. Onder leiding van een gespecialiseerde interne beeldcoach werd een mooie dialoog gevoerd, waarbij de beeldcoach ervoor zorgde dat de feedback zich richt op wat goed gaat én bakende af wat de coach wil verbeteren. De feedback is gericht op modus (houding en gedrag), kwaliteiten en strategie. De beeldcoach bewaakte het proces met gevoel, respect en waardigheid. Het leverde op een gegeven moment een lange stilte op toen een collega echt even aan het broeden was op een passende reactie. 

De inbrenger heeft van te voren de leervraag concreet geformuleerd: komt mijn feedback goed over bij de leerling.

Bij het aantrekken van nieuwe coaches wordt de oprechte belangstelling voor het helpen van jongeren bij hun ontwikkeling getoetst en er wordt gekeken in hoeverre de nieuwkomer een aanvulling biedt op de aanwezige kennis en ervaring van de bestaande coaches. Binnenkort zal iemand vervangen moeten worden. Peter gaat binnenkort met pensioen. Hij is nog maar drie jaar bij Agora. Hij heeft in het reguliere onderwijs lesgegeven, maar is daar gillend weggegaan. Overgestapt naar een consultancy baan. Toch kriebelde het onderwijs weer en kwam hij bij Agora, waar hij het geweldig naar zijn zin heeft gehad. Misschien dat hij zich als pensionado gaat inzetten voor een Agora in Arnhem. Een andere coach is net begonnen op Agora. Heeft economie gestudeerd. Heeft een tijdje Bedrijfseconomie gegeven, maar wilde eigenlijk geen vak meer geven, maar wel ondersteuning aan ontwikkeling van een leerling. Toch is ze voor Agora het consultancy vak ingegaan bij de Frisse Blikken. Fabièns oude werkgever heeft haar nog op de website staan met een leuke quote: ‘Als ik later groot ben dan heb ik bijgedragen aan de school van de toekomst’. Daar is ze nu al volop mee bezig!

Gesprek met Erik Wijnveen

Het is een behoorlijke puzzel om de vakdocenten te organiseren voor de examenkandidaten. Er worden vakdocenten van het andere deel van KWC ingevlogen, maar ook veel vakdocenten van buiten. Die geven vaak les op andere scholen en vinden het leuk om ook in zo’n ander onderwijsconcept te werken. Hier zitten veel kosten aan vast als de groepjes per vak heel klein zijn. 

Ouders van Agora kinderen worden gevraagd om inspiratiesessies te verzorgen. Mogen ze zelf doen, maar mogen ook een kennis of familielid daarvoor vragen. Ze kunnen spreken over hun beroep, maar ook over bepaalde maatschappelijke thema’s. Er worden ook inspiratiesessies gegeven door externen. Bij de dagstart op woensdag hoorde ik dat Marcel Crok als klimaatscepticus is geweest en binnenkort iemand komt die de ernst van klimaatverandering uit de doeken zal doen.

Conclusie

Ik heb veel mooie gesprekken met leerlingen en coaches gevoerd. Coaches die veel investeren in de gezamenlijkheid en in de individuele ontwikkeling. De coaches leefden ontspannenheid en serieusheid voor en dat zie je terug in het gedrag van leerlingen. Er hangt een rustige fijne sfeer in school. Coaches zetten de ontwikkeling van leerlingen op 1 en weten dat ze daarvoor investeringen moeten doen. 

Er lopen veel leerlingen rond met vervelende ervaringen in het verleden. Die krijgen hier hun kans om tot rust te komen en sociaal-emotioneel aan te sterken om vervolgens echt op te bloeien. Agora is ook een plek voor leerlingen die al heel goed weten wat ze willen en het hier fijn vinden dat ze verlost zijn van onnodige ballast van vakken waar ze niks meer gaan doen. Die zelfdiscipline hebben en die graag een eigen leerpad uitstippelen met ondersteuning van een toegewijde coach. En er is een groep die nog niet goed weet wat ze met hun leven aanmoeten. Die zijn niet gebaat bij ‘moeten’ van anderen, maar hebben meer aan het professioneel verleiden van coaches! 

Er moeten meer Agora’s komen. Het is een beproefd onderwijsconcept en het voorziet in een groeiende behoefte. Nu zijn er leerlingen die soms heel ver moeten reizen. Ik heb meerdere leerlingen gesproken die een uur met de (elektrische) fiets onderweg zijn, maar ook leerlingen die met fietsen, lopen en openbaar vervoer soms anderhalf of twee uur onderweg zijn van deur tot deur. In Noord-Nederland is er momenteel nog geen Agora. In Raalte (Overijssel) gaat in het schooljaar 2025-2026 een Agora-stroom beginnen op het Carmel College Salland. In Friesland zijn er bewegingen en het is te hopen dat Groningen niet achterblijft. De stichting Hub050 pleit voor Agora’s in Noord-Nederland. Op het Agora symposium op 26 februari in Groningen wordt meer bekendheid gegeven aan het Agora concept en worden schoolbesturen uitgedaagd een Agora-stroom te starten naast het bestaande scholenaanbod. 

De grote diversiteit van leerlingen op Agora pleit er voor om meer langjarig onderzoek te doen na dat leerlingen Agora hebben verlaten. Ik ben erg benieuwd hoe het de leerlingen die ik in Culemborg heb gesproken vergaat op vervolgopleidingen en in het verdere leven. 

Ik dank de leiding, de coaches en de leerlingen van Agora Culemborg heel hartelijk dat ik twee dagen met ze mocht doorbrengen.

Michiel Verbeek