BESPREKEN VAN DE DOOD VAN SAMUEL PATY IN DE KLAS VEREISEN TIJD, GEDULD EN TACT
De moord op de Franse docent Samuel Paty heeft de discussie in de Tweede Kamer over Burgerschap een extra lading gegeven. De vrijheid van meningsuiting en de functie van cartoons moeten volgens de politici indringend met jongeren op de middelbare school worden besproken. Zo’n groot maatschappelijk onderwerp kan je niet afdoen met een lesje vertellen hoe het in elkaar zit en een rondje meningen.
Vertellen is iets heel anders dan echt ervaren
Als je de moord op Samuel Paty en de functie van cartoons in de klas wilt behandelen, dan is er meer nodig dan vertellen dat cartoons bij de vrijheid van meningsuiting horen. En dat het ene grondrecht soms botst met het andere. Het is een onderwerp met hele gevoelige kanten. Wil je dat leerlingen gaan leren door te ervaren en door de bril van een ander leren kijken, dan heb je als docent tijd, geduld en ruimte nodig. Het vergt aandacht voor de fasen in het proces van radicaliserende jongeren en gezamenlijk op zoek gaan naar signalen die een overgang van fasen inluidt. Wie kent jongeren uit de verschillende fasen en wie herkent elementen uit de verschillende fasen? Je hebt tijd en een veilige omgeving nodig om echt in gesprek te komen met degenen voor wie het uitbeelden van de profeet in welke vorm dan ook niet mag. Hoe hebben ze dat geleerd? Zit hier een overgenomen opvatting achter of een intrinsiek gemotiveerde opvatting? Luisteren naar elkaar en begrip opbrengen voor elkaars opvattingen en gevoelens vergt creativiteit en zorgvuldigheid in werkvormen en gespreksvoering. Krijg je als docent de dialoog goed aan de gang kunnen er onverwachte dingen gebeuren waar aandacht en tijd aan besteed moet worden. In plaats van een paar losse uurtjes van 50 minuten moet je meerdere dagdelen hiermee aan de slag kunnen. Wordt die ruimte vrijgemaakt, of laat het curriculum en de uientabel een zorgvuldige en integere behandeling niet toe?
Zijn er docenten Geschiedenis en Maatschappijleer die de kwestie naar tevredenheid van leerlingen hebben kunnen bespreken? Hebben leerlingen begrip gekregen voor verschillende standpunten?
In mijn boek Wie durft deze school aan? schets ik een school waarin onderwerpen vakoverschrijdend in workshops worden aangeboden. Actuele maatschappelijke onderwerpen kunnen heel organisch in het lesaanbod worden opgenomen. Wil je meer weten over het boek, ga dan naar www.stellalusat.nl.
Michiel Verbeek