Gemeenten worden verantwoordelijk voor iedereen die niet in staat
is in zijn eigen levensonderhoud te voldoen. Om dat op een goede manier te doen
zou de gemeente kunnen kiezen voor de
sociale rotonde.
In steeds meer gemeenten worden mensen die aankloppen voor
een bijstandsuitkering voorgehouden dat ze daar wel iets voor terug moeten
doen. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Hoe kan dat nou? Verplichten om iets vrijwillig te doen? Beetje gek. Er zijn
al gemeenten die iedereen die vraagt om een bijstandsuitkering direct in het
openbare plantsoen zetten om papier te prikken. Verplicht vrijwilligerswerk
heet dat! Kan dat niet anders? Nou en of, kan dat anders. Met het toepassen van
het model van de sociale rotonde.
De sociale rotonde
We gaan naar een tijd waarin niemand meer een uitkering
krijgt om vervolgens niets te doen. Iedereen die niet in eigen levensonderhoud
kan voorzien of op zoek is naar vrijwilligerswerk of zich wil inzetten voor de
publieke zaak, of die andere mensen wil hepen, is welkom op de sociale rotonde. 
Daar wordt iedereen gastvrij ontvangen. Samen met je gastheer of gastvrouw loop
je de rotonde op en bekijk je alle afslagen. Degene, die geen inkomen heeft
krijgt een inkomen op een sociaal minimum niveau. Op de rotonde zijn allerlei
afslagen. Het zijn allemaal afslagen die je op kunt gaan, maar het mooie van de
sociale rotonde is dat je ook iedere keer terug kunt naar de rotonde op zoek
naar een andere afslag. Er is een afslag naar een beetje ondersteuning in de richting
van een reguliere baan. Er is ook een afslag naar een detachering of stageplek.
Er is een afslag naar arbeidsmatige dagbesteding voor mensen met een
lichamelijke of geestelijke beperking. Er is een afslag naar een divers aanbod
aan vrijwilligerswerk. Er is een afslag naar de gemeentelijke klussendiensten. Er
is een WeCycle afslag waar oude apparaten naar toe kunnen worden gebracht en
waar je met andere handige klusjesmannen kan sleutelen aan afgedankte apparaten,
apparaten kunt repareren en waar nieuwe grondstof wordt gemaakt. Er is een
afslag waar allerlei burgerinitiatieven zijn met een heel klein beetje
ondersteuning. Een groepje grootouders, die een hele nieuwe vorm van
kinderopvang met elkaar hebben georganiseerd. Een groepje alleenstaande oudere
vrouwen die 1x in de week gebruik maken van de keuken van een zorgboerderij.
Daar koken ze samen met een aantal helpers. En samen eten ze hun eigen maaltijd
op. Een groot deel van de ingrediënten voor de maaltijd halen ze uit de tuin
van de boerderij.
Mensen doen dingen die ze
leuk vinden en waar ze goed in zijn
Mensen die op de sociale rotonde zijn gaan op zoek naar
dingen die ze leuk vinden en waar ze goed in zijn of wat ze graag willen leren.
Vervolgens gaan ze ergens aan de slag. Bij diverse onderdelen van de sociale
rotonde worden producten gemaakt of worden diensten verleend die weer geld
opbrengen. De klusjesmannen vragen een kleine eigen bijdrage. De tuinploeg
werkt deels voor een redelijke vergoeding in het openbaar plantsoen, maar
werken ook in tuinen van mensen met een hele smalle beurs. Er zijn maatjesprojecten of hulp bij de
administratie die ook middelen opleveren.
Coöperatie
De sociale rotonde is een coöperatie met als belangrijkste
lid de gemeente. Die brengt het geld in voor de inkomens op het sociale
minimum. Maar er zijn meer leden. Bedrijven worden uitgenodigd om mee te doen, maar ook individuele burgers. Behalve
uitkeringsgelden ontvangt de coöperatie inkomsten uit verkoop van producten,
uit dienstverlening, uit bedrijfsbijdragen en uit donaties. Het management van de coöperatie bestaat uit
een beperkt aantal betaalde krachten. Er zal gepoogd worden om mensen die net
met pensioen zijn en die best nog wel wat werk willen doen, maar niet meer
fulltime. Het zou fantastisch zijn om deze organisatie te laten runnen door een
groep ‘krasse’ ouderen!
Verdiensten in de
coöperatie
Mensen, die niet in hun eigen levensonderhoud kunnen
voorzien en komen werken bij een onderdeel vaan de sociale rotonde, krijgen een
inkomen op het niveau van het sociaal minimum, maar als de coöperatie goed
draait, dan kan er meer verdiend worden. Maar nooit meer dan 120% van het
sociaal minimum. Iemand die meer wil verdienen en dat ook kan, moet geprikkeld
blijven om buiten de coöperatie aan de slag te gaan.
Michiel Verbeek, 15 december 2013